Ontbijtsessie: Hoe leiden we de vakmens van de toekomst op?
Het technisch personeelstekort is groot en groeiende en daarom delen de partners van VTi tijdens ontbijtsessies onderling hun kennis over instroom, ontwikkeling en behoud van medewerkers. Op maandagochtend 7 juli zaten ongeveer twintig deelnemers om 08.00 uur klaar om verder te denken over de Vakmens van de Toekomst. In de vorige ontbijtsessie schetste Theo Ockhuijsen de drie grote ontwikkelingen waar we ons allemaal toe te verhouden hebben: de energietransitie, digitalisering en het vraagstuk rondom human capital. Vandaag zoomen we in op de overlap tussen deze drie ontwikkelingen: wat betekenen deze ontwikkelingen voor bedrijven en organisaties in Nederland en wat moeten ze doen om hier goed op te kunnen anticiperen? Kortom: hoe leiden we de vakmens van de toekomst op?
Gastsprekers van vandaag zijn Mascha Smulders van Make IT Work en Caroline van der Kooi van City Net Zero; beide initiatieven zijn onderdeel van de Hogeschool van Amsterdam. Zij helpen om het vergezicht kleiner en concreter te maken, door op de HvA binnen allerlei initiatieven (bijvoorbeeld de GreenTech Campus, LLO Puzzelstuk of LLO Stroomversnelling) te onderzoeken hoe ze zo veel mogelijk mensen kunnen behouden binnen de IT en techniek, maar ook hoe ze nieuwe doelgroepen kunnen aantrekken. Inhoudelijk moeten de vakmensen van de toekomst andere kennis en vaardigheden beheersen, maar onderwijs moet wellicht ook op een andere manier en in een andere vorm aangeboden worden. Uiteindelijk willen we toe naar een systeem waar iedereen zich een leven lang kan ontwikkelen.
Mascha en Caroline laten zien hoe eerdere sessies al hebben geleid tot het opstellen van instapprofielen van vijf functies: de junior data engineer, junior energie consultant, de werkvoorbereider, de calculator en de BIM modelleur. Deze profielen zijn uitstroomprofielen voor het onderwijs, maar instapprofielen voor bedrijven: dit moeten medewerkers in deze functies kunnen en kennen als ze in deze functie bij een bedrijf aan de slag willen. De deelnemers merken direct op dat veel van deze functies bedrijfs- en sectorspecifiek zijn en dat deze specifieke kennis dus ook onderdeel zou moeten zijn van een instapprofiel. Zoals een deelnemers het verwoordde: ‘Aan een calculator bouwkunde heb ik in de techniek helemaal niets’.
In het gesprek waar Mascha en Caroline de deelnemers toe uitnodigde, werd zichtbaar waar de overlap en de verschillen tussen de benodigde kennis en vaardigheden voor deze vijf functies zat. Werkvoorbereiders en calculatoren kunnen best dezelfde vooropleiding hebben, als er maar voldoende ruimte wordt geboden om de bedrijfs- en sectorspecifieke kennis op te doen. Ook vroegen deelnemers zich af of het onderwijs, in dit geval het hbo, wel snel genoeg cursussen kan ontwikkelen om de ontwikkelingen in de AI bij te houden. ‘Het gaat allemaal zo snel…’ verzuchtte een deelnemer. Maar ook daar lijken de microcredentials en andere alternatieven voor een volwaardige hbo-opleiding uitkomst te bieden. Met deze korte onderwijseenheden (korter dan een half jaar) krijg je snel iemand op loonwaarde en kan een medewerker snel volwaardig meedraaien in een bedrijf.
Mascha en Caroline laten ook zien wat het hbo op het gebied van IT en techniek aanbiedt waar bedrijven al gebruik van kunnen maken. Zo is daar bijvoorbeeld Make IT Work, de IT-omscholing van vijf maanden. De Season Schools blijken erg effectief voor bijscholing en oriëntatie, omdat je daar acht weken lang één dag in de week les kan krijgen in programmeren in Python of in het ontwerpen van databases. Voor nieuwkomers is er de speciaal ontworpen World cITizens @ Work, waarbij statushouders eerst vijf maanden les krijgen in Nederlands niveau B2 en relevante cultuurfenomenen op de werkvloer (in Nederland zijn praatjes bij het koffieautomaat belangrijk en is het gebruikelijk om je collega’s feedback te geven), waarna ze vijf maanden de IT-omscholing van Make IT Work volgen. Dit is vooral voor bouwbedrijven interessant omdat deze zeer gemotiveerde medewerkers ook nog kunnen bijdragen aan de SROI verplichting. Naast dit IT aanbod, biedt de HvA ook modules aan op het gebied van energie engineering, smart maintenance en innovatievermogen voor professionals. De kennis is direct toepasbaar bij het bedrijf waar je werkt en perfect voor mbo-medewerkers met groeiambitie.
Kortom: genoeg te verkennen en verder te ontwikkelen. Iets wat Mascha en Caroline aan de HvA blijven doen en waar ze de input en hulp van bedrijven goed kunnen gebruiken.
